Page No 57:
Question 1:
उच्चारणं कुरुत-
| दुर्भिक्षे | राष्ट्रविप्लवे | विश्वबन्धुत्वम् |
| विश्वसन्ति | उपेक्षाभावाम् | विद्वेषस्य |
| ध्यातव्यम् | दुःखभाक् | प्रदर्शयन्ति |
Answer:
विद्यार्थी इसका उच्चारण करें।
Page No 57:
Question 2:
मञ्जूषातः समानार्थकपदानि चित्वा लिखत-
| परस्य | दुःखम् | आत्मानम् | बाधितः | परिवारः | सम्पन्नम् | त्यक्त्वा | सम्पूर्णे |
| स्वकीयम् | ........................... |
| अवरुद्धः | ........................... |
| कुटुम्बकम् | ........................... |
| अन्यस्य | ........................... |
| अपहाय | ........................... |
| समृद्धम् | ........................... |
| कष्टम् | ........................... |
| निखिले | ........................... |
Answer:
| स्वकीयम् |
आत्मानम्
|
| अवरुद्धः |
बाधितः
|
| कुटुम्बकम् |
परिवारः
|
| अन्यस्य |
परस्य
|
| अपहाय |
त्यक्त्वा
|
| समृद्धम् |
सम्पन्नम्
|
| कष्टम् |
दुःखम्
|
| निखिले |
सम्पूर्णे
|
Page No 57:
Question 3:
रेखाङ्कितानि पदानि संशोध्य लिखत–
(क) छात्राः क्रीडाक्षेत्रे कन्दुकात् क्रीडन्ति।
(ख) ते बालिकाः मधुरं गायन्ति।
(ग) अहं पुस्तकालयेन पुस्तकानि आनयामि।
(घ) त्वं किं नाम?
(ङ) गुरुं नमः।
Answer:
(क) छात्रा: क्रीडाक्षेत्रे कन्दुकेन् क्रीडन्ति।
(ख) ता: बालिका: मधुरं गायन्ति।
(ग) अहं पुस्तकालयात् पुस्तकानि आनयामि।
(घ) त्वाम् किं नाम?
(ङ) गुरवे नम:।
Page No 58:
Question 4:
मञ्जूषातः विलोमपदानि चित्वा लिखत–
| अधुना | मित्रतायाः | लघुचेतसाम् | गृहीत्वा | दुःखिनः | दानवाः |
| शत्रुतायाः | ........................... |
| पुरा | ........................... |
| मानवाः | ........................... |
| उदारचरितानाम् | ........................... |
| सुखिनः | ........................... |
| अपहाय | ........................... |
Answer:
| शत्रुतायाः |
मित्रतायाः
|
| पुरा |
अधुना
|
| मानवाः |
दानवाः
|
| उदारचरितानाम् |
लघुचेतसाम्
|
| सुखिनः |
दुःखिनः
|
| अपहाय |
गृहीत्वा
|
Page No 58:
Question 5:
अधोलिखितपदानां लिङ्गं, विभक्तिं वचनञ्च लिखत-
| पदानि | लिङ्गम् | विभक्तिः | वचनम् |
|
बन्धुः
|
.................. | .................. | .................. |
|
देशान्
|
.................. | .................. | .................. |
|
घृणायाः
|
.................. | ................. | ............... |
|
कुटुम्बकम्
|
.................. | .................. | .................. |
|
रक्षायाम्
|
.................. | .................. | .................. |
|
ज्ञानविज्ञानयोः
|
.................. | .................. | .................. |
Answer:
|
पदानि |
लिङ्गम् |
विभक्ति: |
वचनम् |
|
बन्धु: |
पुँल्लिङ्गम् |
प्रथमा |
एकवचनम् |
|
देशान् |
पुँल्लिङ्गम् |
द्वितीया |
बहुवचनम् |
|
घृणाया: |
स्त्रीलिङ्गम् |
पञ्चमी |
एकवचनम् |
|
कुटुम्बकम् |
स्त्रीलिङ्गम् |
द्वितीया |
एकवचनम् |
|
रक्षायाम् |
स्त्रीलिङ्गम् |
सप्तमी |
एकवचनम् |
|
ज्ञानविज्ञानयोः |
पुँल्लिङ्गम् |
सप्तमी |
द्विवचनम् |
Page No 59:
Question 6:
कोष्ठकेषु दत्तेषु शब्देषु समुचितां विभक्तिं योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
Answer:
(क) विद्यालयम् उभयत: वृक्षा: सन्ति। (विद्यालय)
कृष्णम् उभयत: गोपालिका:। (कृष्ण)
(ख) ग्रामं परित: गोचारणभूमि:। (ग्राम)
मन्दिरं परित: भक्ता:। (मन्दिर)
(ग) सूर्याय नम:। (सूर्य)
गुरवे नम:। (गुरु)
(घ) वृक्षस्य उपरि खगा:। (वृक्ष)
अश्वस्य उपरि सैनिक:। (अश्व)
Page No 59:
Question 7:
कोष्ठकात् समुचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क) .................... नमः। (हरिं/हरये)
(ख) .................... पारितः कृषिक्षेत्राणि सन्ति। (ग्रामस्य/ग्रामम्)
(ग) .................... नमः। (अम्बायाः/अम्बायै)
(घ) .................... उपरि अभिनेता अभिनयं करोति। (मञ्चस्य/मञ्चम्)
(ङ) ................ उभयतः पत्रौ स्तः। (पितरम्/पितुः)
Answer:
(क) हरये नम:। (हरिं/हरये)
(ख) ग्रामम् परित: कृषिक्षेत्राणि सन्ति। (ग्रामस्य/ग्रामम्)
(ग) अम्बायै नम:। (अम्बाया:/अम्बायै)
(घ) मञ्चस्य उपरि अभिनेता अभिनयं करोति। (मञ्चस्य/मञ्चम्)
(ङ) पितरम् उभयत: पुत्रौ स्त:। (पितरम्/पितु:)