Page No 3:
Question 1:
पाठे दत्तानां पद्यानां सस्वरवाचनं कुरुत।
Answer:
स्वयं प्रयास करे।
Page No 3:
Question 2:
श्लोकांशेषु रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क) समुद्रमासाद्य ---------------------।
(ख) --------------------- वच: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
(ग) तद्भभागधेयं --------------------- पशूनाम्।
(घ) विद्याफलं --------------------- कृपणस्य सौख्यम्।
(ङ) पौरुषं विहाय यः ................. अवलम्बते।
(च) चिन्तनीया हि विपदाम् .................प्रतिक्रियाः।
Answer:
(क) समुद्रमासाद्य भवन्त्यपेया:।
(ख) श्रुत्वा वच: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
(ग) तद्भागधेयं परमं पशूनाम्।
(घ) विद्याफलं व्यसनिनं कृपणस्य सौख्यम्।
(ङ) पौरषं विहाय यः दैवम् अवलम्बते।
(च) चिन्तनीया हि विपदाम् आदौ प्रतिक्रियाः।Page No 3:
Question 3:
प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत-
(क) व्यसनिन: किं नश्यति?
(ख) कस्य यश: नश्यति?
(ग) मधुमक्षिका किं जनयति?
(घ) मधुरसूक्तरसं के सृजन्ति?
(ङ) अर्थिन: केभ्य: विमुखा न यान्ति?
Answer:
(क) विद्याफलम्।
(ख) लुब्धस्य
(ग) माधुर्यम्
(घ) सन्तः
(ङ) महीरुहेभ्यः
Page No 4:
Question 4:
अधोलिखित-तद्भव-शब्दानां कृते पाठात् चित्वा संस्कृतपदानि लिखत-
-
यथा-कंजूस
कृपण:
कड़वा
---------------------
पूँछ
---------------------
लोभी
---------------------
मधुमक्खी
---------------------
तिनका
---------------------
Answer:
-
यथा-कंजूस
कृपण:
कड़वा
कटुकम्
पूँछ
पुच्छ
लोभी
लुब्ध
मधुमक्खी
मधुमक्षिका
तिनका
तृणम्
Page No 4:
Question 5:
अधोलिखितेषु वाक्येषु कर्तृपदं क्रियापदं च चित्वा लिखत-
-
वाक्यानि
कर्ता
क्रिया
यथा
सन्त: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
सन्त:
सृजन्ति
(क)
निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषा:।
---------------------
---------------------
(ख)
गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
---------------------
---------------------
(ग)
मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्।
---------------------
---------------------
(घ)
पिशुनस्य मैत्री यश: नाशयति।
---------------------
---------------------
(ङ)
नद्य: समुद्रमासाद्य अपेया: भवन्ति।
---------------------
---------------------
Answer:
-
वाक्यानि
कर्ता
क्रिया
यथा
सन्त: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
सन्त:
सृजन्ति
(क)
निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषा:।
दोषा:
भवन्ति
(ख)
गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
गुणा:
भवन्ति
(ग)
मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्।
मधुमक्षिका
जनयेत्
(घ)
पिशुनस्य मैत्री यश: नाशयति।
मैत्री
नाशयति
(ङ)
नद्य: समुद्रमासाद्य अपेया: भवन्ति।
नद्य:
भवन्ति
Page No 4:
Question 6:
रेखाङ्कितानि पदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत–
(क) गुणा: गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
(ख) नद्य: सुस्वादुतोया: भवन्ति।
(ग) लुब्धस्य यश: नश्यति।
(घ) मधुमक्षिका माधुर्यमेव जनयति।
(ङ) तस्य मूध्र्नि तिष्ठन्ति वायसा:।
Answer:
(क) गुणज्ञेषु किं गुणाः भवन्ति?
(ख) सुस्वादुतोयाः कासां भवन्ति?
(ग) कस्य यशः नश्यति?
(घ) का माधुर्यमेव जनयति?
(ङ) तस्य कुत्र तिष्ठन्ति वायसाः?
Page No 4:
Question 7:
उदाहरणानुसारं पदानि पृथक् कुरुत–
यथा-समुद्रमासाद्य |
– |
समुद्रम् |
+ |
आसाद्य |
माधुर्यमेव |
– |
--------------------- |
+ |
--------------------- |
अल्पमेव |
– |
--------------------- |
+ |
--------------------- |
सर्वमेव |
– |
--------------------- |
+ |
--------------------- |
दैवमेव |
– |
--------------------- |
+ |
--------------------- |
महात्मनामुक्ति: |
– |
--------------------- |
+ |
--------------------- |
विपदामादावेव | – | --------------------- | + | --------------------- |
Answer:
माधुर्यम् + एव
अल्पम् + एव
सर्वम् + एव
दैवम् + एव
महात्मनाम् + उक्तिः
विपदाम् + आदौ + एव